در این مقاله سودمندی حسابرسی مستقل صورت های مالی از دیدگاه مدیران مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد از نظر مدیران مالی شرکتهای مزبور، حسابرسی مستقل در خصوص کشف و کاهش احتمال وقوع تخلف، اعمال غیر قانونی و ارزیابی دقیق مبناهای برآوردهای حسابداری موثر و سودمند است ولی در خصوص بهبود سیستم کنترل داخلی، کشف و کاهش احتمال وقوع اشتباه، تقلب و ارائه مبنایی برای ارزیابی فرض تداوم فعالیت بنگاه اقتصادی سودمند نمی باشد.

تغییرات اطلاعات موجود در صورت های مالی شرکت ها، به عنوان یکی از این مهم ترین منابع اطلاعاتی جهت تصمیم گیری، برای سرمایه گذاران بسیار حیاتی است. هر چه دامنه تغییرات اقلام صورت های مالی زیاد باشد نشان دهنده وجود ریسک اطلاعات یا آنتروپی صورت های مالی است. این مقاله یکی از اولین تلاش هایی است که به بررسی رابطه بین کمیته حسابرسی و آنتروپی صورت های مالی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. برای این منظور داده های 80 شرکت (320 سال – شرکت) در بازه زمانی سالهای 1391 تا 1394 مورد بررسی قرارگرفته است. آزمون فرضیه ها از طریق رگرسیون چندمتغیره حداقل مربعات معمولی انجام شده است. کمیته حسابرسی از طریق متغیرهای اندازه، تخصص و استقلال و آنتروپی صورت های مالی هم به صورت کلی و هم از طریق مدل آنتروپی پیوسته رنی ارزیابی شد. نتایج نشان دهنده کاهش آنتروپی صورت های مالی در صورت افزایش استقلال و تخصص کمیته حسابرسی می باشد. همچنین آزمون استحکام یافته ها نشان داد فارغ از اندازه شرکت ها این رابطه در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران وجود دارد.

هدف این پژوهش، طراحی و تبین الگوی نوین حسابرسی عملیاتی در ارتقای قضاوت حسابرسان و کیفیت کنترل داخلی در شرکت های بورس اوراق بهادار تهران با بهره برداری از رو رویکرد فراترکیب می باشد . در این پژوهش با استفاده از رویکرد فراترکیب، ابتدا از طریق بانک های اطلاعات و مراجع پژوهشی زیر اقدام به استخراج پژوهش های مشابه در رابطه با موضوع پژوهش گردید؛ تعدادی پژوهش های معتبر و قابل اتکا در بازه زمانی 2015 تا 2023 و 1393 تا 1402 طبق پروتکل و فرآیند ارزیابی فراترکیب مشخص شدند. به عبارت دیگر به منظور یافتن مقاله ها و پژوهش های مشابه و با استفاده از پایگاه ها و مراجع پژوهشی فوق، اقدام به شناسایی پژوهش های مرتبط با هدف پژوهش شد.نتایج این پژوهش نشان داد که حمایت از فعالیت های خرد و کلان ، منشور اخلاقی و رفتار حرفه ای ، تطبیق قوانین و مقررات، نظام راهبری شرکتی ، مقایسه بودجه با عملکرد ، اهداف راهبردی و برنامه های عملیاتی ، اندازه موسسه ، فردگرایی حسابرس ، محافظه کاری حسابرس ، درستکاری حسابرس ، پاسخگویی حسابرس ، ماهیت ساختار کنترل داخلی ، حق الزحمه حسابرس ، بد بینی حسابرس، بیش اطمینانی حسابرس ، خوش بینی حسابرس ، محافظه کاری و ویژگی های شخصی حسابرس جزو مهم ترین مولفه های این الگو می باشند.

هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی ارتباط توان رقابتی صاحبکار و انتخاب حسابرس بر پایه نظریه رقابت است. تعداد شرکت های نمونه تحقیق بالغ بر 120 شرکت و دوره زمانی تحقیق یک دوره 6 ساله از سال 1393 الی 1398 می باشد. آزمون فرضیه ها بر اساس روش همبستگی و با استفاده از رگرسیون لاجستیک باینری انجام شده است. نتایج نشان می دهد توان رقابتی صاحبکار تاثیر معنی دار و مثبت بر انتخاب موسسات حسابرسی بخش خصوصی دارد. هم چنین نتایج بیانگر آن است که نسبت بدهی و حق الزحمه حسابرس ، تاثیر منفی و معنی دار در انتخاب موسسات حسابرسی بخش خصوصی دارد. شواهد نشان می دهد هرگاه ، تعداد بندهای حسابرسی در گزارش سال قبل، افزایش یابد در آن صورت احتمال انتخاب موسسات حسابرسی بخش خصوصی نیز تقویت می گردد. در تحقیق حاضر اندازه شرکت ، نسبت سودآوری و درصد سهام متعلق به سهام دار عمده تاثیر معنی داری بر انتخاب موسسات حسابرسی بخش خصوصی ندارند.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر کیفیت حسابرس بر بروز تقلب حسابداری انجام شده است. در این پژوهش به بررسی اینکه آیا احتمال بروز تقلب در صورت های مالی شرکت هایی با کیفیت حسابرس بالاتر کاهش می یابد، پرداخته شده است. به طور کلی، اثر کیفیت حسابرسی بالاتر در کاهش بروز تقلب در صورت های مالی در شرکت های پذیرفته شده بورس اوراق بهادار تهران (48 شرکت متقلب و 48 شرکت غیرمتقلب) طی بازه زمانی 1388 تا 1393 بررسی شده است. برای آزمون فرضیه های پژوهش از رگرسیون لجستیک استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که رابطه منفی و معناداری بین اندازه حسابرس، دوره تصدی حسابرس، تخصص حسابرس در صنعت، موسسه حسابرسی متخصص در صنعت با طول دوره تصدی طولانی و امتیاز وضعیت کنترل و کیفیت حسابرسی با تقلب در صورت های مالی وجود دارد. نتایج به طور کلی بیانگر این است که هر چه در شرکت ها، کیفیت حسابرسی بالاتر باشد ارتکاب شرکت ها به تقلب کمتر است.

در دهه های اخیر، تنظیم کننده های موجود در سراسر جهان به صورت وسیعی مقررات تضمینی سخت گیرانه ای را برای گزارش های میان دوره ای، وضع نموده اند. در بسیاری از کشورها، شرکت ها باید صورت های مالی میان دوره ای خود را تحت بررسی حسابرس مستقل قرار دهند. البته شواهد اندکی در خصوص مطلوب بودن تضمین حسابرس برای صورت های مالی میان دوره ای، وجود دارد. بر این اساس هدف اصلی پژوهش حاضر، بررسی محتوای اطلاعاتی صورت های مالی میان دوره ای حسابرسی شده نسبت به صورت های مالی میان دوره ای حسابرسی نشده، با توجه به اهداف مندرج در استاندارد شماره 22 با تمرکز بر پر کردن شکاف موجود است و بررسی می کند که آیا سرمایه گذاران به بررسی صورت های مالی میان دوره ای توجه دارند یا خیر. به این منظور، گزارش های مالی میان دوره ای 158 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال 1384 تا 1394 مطالعه گردید. شواهد نشان می دهد ارائه صورت های مالی میان دوره ای که با هدف گزارشگری بهنگام تر اطلاعات انجام می شود، می تواند به شفافیت بیشتر بازار سرمایه منجر شود. به عبارتی با بکارگیری موقعیتی که در آن شرکت ها می توانند به صورت داوطلبانه صورت های مالی خود را حسابرسی نمایند، می توان دریافت که انتشار صورت های مالی میان دوره ای حسابرسی شده باعث نوسانات غیر عادی بازده سهام و همچنین حجم غیر عادی معاملات بیشتر از حالت انتشار صورت های مالی میان دوره ای حسابرسی نشده، می گردد. تحلیل های بیشتر نشان می دهند که افزایش محتوای اطلاعاتی تا حد زیادی منجر به پدیده علامت دهی بازار نسبت به صورت های مالی حسابرسی شده نسبت به افزایش کیفیت سود می شود. همچنین نتایج دیگر پژوهش نشان می دهد که صورت های مالی میان دوره ای حسابرسی شده، به طور متوسط، باعث نوسانات غیرعادی بیشتری در بازده سهام و همچنین حجم غیرعادی معاملات سهام بیشتری از صورت های مالی میان دوره ای حسابرسی نشده، می شوند. از طرفی رابطه معکوس بین وجوه نقد عملیاتی صورت های مالی میان دوره ای حسابرسی شده با اقلام تعهدی اختیاری مشاهده شد که نشان می دهد که دخالت حسابرسان مستقل در طول سال مالی می تواند سبب افزایش کیفیت سود گردد و همچنین محتوای اطلاعات این صورت ها را بهبود می بخشد.

هدف اصلی این مقاله کشف تقلب صورت های مالی با توجه به گزارش حسابرسی صورت های مالی است. داده های اولیه مورد بررسی در این پژوهش، مربوط به نمونه آماری با حجم 164 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی مقطع زمانی 1396-1393 می باشد، که به روش نمونه گیری حذف سیستماتیک گزینش شده اند. نمونه آماری پژوهش با توجه به نوع گزارش حسابرسی به دو گروه مجزا شامل شرکت های متقلب (1) و شرکت های غیرمتقلب (0) دسته بندی شده اند. متغیرهای مستقل تاثیر گذار بر تقلب در این پژوهش در برگیرنده 41 متغیر مالی و غیر مالی می باشد که بر اساس مبانی نظری و پیشینه پژوهش انتخاب شده اند. در نهایت داده های مربوط به متغیرها که به روش کتابخانه ای جمع آوری گردیده است، به پنچ تکنیک برتر از بین تکنیک های یادگیری ماشین داده شده است، که این تکنیک ها شامل؛ شبکه های بیزین، درخت تصمیم، شبکه های عصبی، ماشین بردار پشتیبان و روش ترکیبی می باشد. پس از بکارگیری این تکنیک ها در کشف تقلب صورت های مالی، نتایج نشان داد تمامی تکنیک ها قابلیت کشف تقلب صورت های مالی را در سطح نسبتا بالایی دارند و تکنیک پیشنهادی ترکیبی با میزان نرخ پیش بینی 96. 2% دارای دقت و توان ارزیابی بالاتری نسبت به سایر تکنیک ها است.

هدف: هدف اصلی این پژوهش فراهم ساختن شواهدی در مورد اثر سرایتی کاهش کیفیت حسابرسی است. عدم موفقیت حسابرسی روی کیفیت تحلیل‌های مالی انجام شده اثر می‌گذارد و به خاطر سوگیری در اطلاعات مهم، تأثیر زیادی در دقت تصمیم‌گیری دارد. روش‌شناسی: با استفاده از محدودیت‌های در نظر گرفته شده، تعداد 141 شرکت در بازه زمانی 1401-1395 به‌عنوان نمونه پژوهش انتخاب گردید. جهت آزمون فرضیه‌های پژوهش از رگرسیون خطی چند متغیره مبتنی بر داده‌های تابلویی بهره گرفته شده است. یافته‌ها: نتایج این پژوهش نشان می­دهد که عدم موفقیت حسابرسی در تشخیص تحریف در صورت‌های مالی، کیفیت حسابرسی سایر شرکت‌هایی که توسط همان حسابرس، حسابرسی شده‌اند را پایین می‌آورد. این یافته نیز وجود دارد که اثر سرایتی کاهش کیفیت حسابرسی برای حسابرسان شرکت ­های حسابرسی غیر رتبه الف و غیرمتخصص صنعت قوی‌تر است. در واقع، عدم موفقیت حسابرسی می‌تواند اتفاق بیفتد. این امکان وجود دارد که عدم موفقیت در حسابرسی یک واحد خاص مشتری، روی شکست سایر مشتریانی که خدمات دریافت می‌کنند، اثر بگذارد. اگر چنین سرایتی اثبات شود، حرفه‌ی حسابداری و شرکت­های حسابداری با چالش‌های بزرگی برای حفظ اعتبار حرفه‌ای روبرو خواهند شد که باید توجه خاصی به آن‌ها داشت. دانش افزایی: یافته‌های این پژوهش می­تواند، شرکت­های حسابرسی را ترغیب ‌کند تا برای خدمات حسابرسی، کنترل کیفی طراحی کند. این اقدام با در نظر گرفتن مسئله‌ی حفظ کیفیت خدمات حسابرسی و اعتبار صورت می‌گیرد.